Biddend
Synodepreses ds. P. Mulder wees in zijn opening woensdagochtend vanuit Lukas 6 op de „biddende Christus.” Hij trok het land door op weg naar het kruis, biddend, aldus ds. Mulder. „Als Hij discipelen riep en bevestigde in hun dienst, als Hij het Woord predikte, bad hij eerst. Toen, maar ook nu nog. Christus bidt, ook voor ambtsdragers die zichzelf moeten afkeuren. Als wij niet weten hoe het moet en kan, gelden de Schriftwoorden: „Die ook voor ons bidt.””
Pieter Verhoeve, burgemeester van Gouda, wenste de vergadering via een brief wijsheid toe. De synode komt sinds 2019 in Gouda samen, daarvoor was de –inmiddels herbestemde– Westerkerk in Utrecht jarenlang de vergaderplaats.
Evangelisatie
De coronacrisis hinderde evangelisatiewerk, maar bood ook nieuwe openingen. Zo leidt één van de evangelisten van de Gereformeerde Gemeenten een Bijbelstudiekring met vijf jonge mensen die via de livestream bij de evangelisatiepost betrokken zijn geraakt.
Dat vertelde ds. M. Joosse (Barendrecht) woensdagochtend tijdens de generale synode van de Gereformeerde Gemeenten tijdens de bespreking van het rapport van het deputaatschap voor evangelisatie. Ds. G. Clements (Gouda) vroeg naar de gevolgen van de coronacrisis op het evangelisatiewerk. Volgens ds. Joosse, voorzitter van het deputaatschap, zagen evangelisten mensen afhaken maar waren er ook hoopvolle signalen.
De afgelopen periode stond voor Evangelisatie Gereformeerde Gemeenten (EVGG) in het teken van een transitie die door de generale synode van 2019 in gang is gezet. Doel is om het evangelisatiewerk vooral vanuit de plaatselijke gemeenten vorm te geven, waarbij het deputaatschap de rol van een kenniscentrum vervult door middel van toerusting en advisering. De Veenendaalse ouderling P. Schalk functioneert als kwartiermaker om de beleidsverandering bij het deputaatschap te begeleiden.
De synode roept plaatselijke gemeenten op om bij evangelisatieactiviteiten contact te zoeken met EVGG en gebruik te maken van hun materiaal en expertise. Ook wordt bevorderd dat classes waar geen eigen evangelisatiepost is gesitueerd, financieel en personeel ondersteuning bieden aan het evangelisatiewerk binnen het geheel van de GG. Waar gemeenten of classicale evangelisatiecommissies proberen een evangelist aan te stellen, is het deputaatschap „adviserend aanwezig.”
Ouderling Z. Klaasse (Beekbergen) vroeg of in het nieuwe beleid om van de plaatselijke gemeenten uit te gaan de aandacht voor evangelisatie in gebieden waar geen gemeenten zijn niet onder druk komt te staan.
Ds. Joosse gaf aan dat zulke regio’s de aandacht en zorg van het deputaatschap hebben. „Die worden bovendien steeds groter, omdat secularisatie hand over hand toeneemt. Tegelijk hebben we de wezenlijke vraag gesteld: hoe kunnen wij vanuit onze gemeenten, binnen onze mogelijkheden, op de beste manier evangelisatie bedrijven? Dat kan het beste vanuit het draagvlak van de plaatselijke gemeenten.”
Het deputaatschap heeft besloten om de term veldwerker niet meer te gebruiken en terug te gaan naar de naam evangelist. De synode wisselde uitgebreid van gedachten over de vraag of evangelisten tegelijk ook als ambtsdrager horen te dienen. Ds. M. H. Schot (Hendrik-Ido-Ambacht) wees erop dat de taken van evangelisten op verschillende manieren overlappen met die van een ouderling, zoals in het geestelijk leiding geven.
Eerste scriba ds. J. M. D. de Heer (Middelburg-Centrum) schetste hoe dit gesprek tijdens voorgaande generale synodes met regelmaat is gevoerd. Hij verwees naar een rapport dat door de generale synode van 2001 is aangenomen, waarin de automatische koppeling tussen ambt en evangelist is losgemaakt. Daardoor dient een evangelist niet meer noodzakelijk als ouderling. „De inhoudelijke lijnen vanuit dit rapport zijn nog altijd goed bruikbaar.”
Naar aanleiding van de vorige generale synode biedt het deputaatschap evangelisten de mogelijkheid een vrije zondag op te nemen. Ds. S. Maljaars (’s-Gravenpolder) en ds. P. Mulder (Leiderdorp) riepen predikanten ertoe op om in de preekbeurten tijdens hún vrije zondagen ook aan de evangelisatieposten te denken. (tekst gaat verder onder de foto)
Studenten
Het is belangrijk als kerkenraad al tijdens de middelbareschooltijd jongeren die gaan studeren te wijzen op reformatorische studentenverenigingen en de studentenkringen van de Gereformeerde Gemeenten (GG).
In Rotterdam trekken de avonden van de kring voor studerenden tientallen bezoekers. In sommige andere plaatsen zijn de kringen klein en is er zorg over de zuigkracht van niet-reformatorische studentenverenigingen, zoals de Navigators.
Goed contact vanuit de kerkenraden met studerenden en hen stimuleren de studentenkringen van de GG en de reformatorische verenigingen te bezoeken, is wezenlijk, zo klonk het tijdens de synode. „Er is in veel universiteitssteden nog veel te winnen. Hebben wij er zicht op wie de studerende jongeren zijn?”, aldus een van de afgevaardigden. Ds. P. Mulder (Leiderdorp): „Deze mensen hebben we –menselijkerwijs gesproken– ook voor de toekomst van onze instellingen nodig.”
De coronatijd is een moeilijke tijd geweest voor jongeren, zei ds. J. van Laar (Barneveld-Zuid), voorzitter van het deputaatschap voor kerk, gezin, jeugd en onderwijs (KGJO). „Laten we aandacht hebben en houden voor onze jeugd.”
Het deputaatschap heeft als taak de bezinning over onder andere het gebruik van „de moderne media” vorm te geven. Ouderling P. van Vijven (Yerseke) vroeg dit begrip te verbreden, omdat er veel meer thema’s zijn die aandacht vragen, zoals de genderproblematiek en het Schriftgezag. Synodevoorzitter ds. P. Mulder: „Het gaat over het staan in het leven, het deelnemen aan de samenleving.”
Ouderling A. J. van der Maas (Aagtekerke) vroeg er aandacht voor om als kerkelijke gemeenten het gesprek te blijven voeren met scholen en zo de band tussen kerk en school te blijven versterken. De werkgroep onderwijs van het deputaatschap KGJO is bezig met het opstellen van een notitie voor kerkenraden hoe de relatie kerk en school kan worden verstevigd, meldde ouderling N. J. Teerds (Zwijndrecht).
Verschillende afgevaardigden spraken hun zorg uit over ”Gidsen. Een christelijke schoolpedagogiek” van dr. B. de Muynck en dr. B. Kunz. Ouderling N. J. Teerds meldde dat vanuit de werkgroep onderwijs er gesprekken over de uitgave gevoerd zijn. Vanuit de synode klonk de vraag om een helder geluid over dit pedagogische handboek of een leeswijzer erbij. Ds. B. J. van Boven (De Valk-Wekerom): „Het is belangrijk dat er naar aanstaande leerkrachten een duidelijk geluid komt, want dit boek wordt gebruikt in de opleiding van hen die onze kinderen gaan onderwijzen.” Teerds gaf aan dat het boek in het onderwijsveld heel wisselend is ontvangen. Naar de breedte van het Nederlandse onderwijsveld hebben de auteurs vanuit Hogeschool De Driestar wel een christelijke visie op pedagogiek afgegeven, zo klonk het ook uit de synode.
Op de synode werd het boekje ”Van jongs af aan geleerd” met artikelen van ds. G. H. Kersten (1882-1948) over onderwijs en opvoeding uitgedeeld. De uitgave van KGJO en het deputaatschap opvoeding, onderwijs en catechese van de Gereformeerde Gemeenten in Nederland –met steun van de reformatorische scholenbonden VGS en VBSO– is positief ontvangen door de synode. Ds. H. A. van Zetten (Nieuw-Beijerland) riep kerkenraden op in het gesprek met scholen te vragen of en hoe dit boekje besproken wordt door het team. „Kerkenraden kunnen daarin een stimulerende rol spelen.”
De synode onderschreef de oproep van de Bond van Vrouwenverenigingen om als kerkenraden het werk van de vrouwenverenigingen te stimuleren vanwege de rol die zij vervullen richting (jonge) vrouwen en vanwege samenbindende activiteiten die zij organiseren in de gemeenten, zoals verkopingen.
Jeugdbond
De Jeugdbond Gereformeerde Gemeenten (JBGG) zou zichtbaarder moeten zijn naar buiten, maar personeelstekort is een probleem, lichtte interim-directeur K. Bel (Capelle aan den IJssel-Middelwatering) de stand van zaken toe bij de bespreking van het rapport over de Jeugdbond. Er staat nog één vacature voor jeugdwerkadviseur open. JBGG zou graag nog twee adviseurs benoemen, maar daar is nu financieel niet de ruimte voor, aldus Bel. Vanuit de synode klonk de oproep aan gemeenten die niet aan de Jeugdbond afdragen om dat wel te doen.
Bel deelde woensdagmiddag mee dat Evert Barten uit Beekbergen benoemd is als directeur van de JBGG en Anja de Bonte als eindredacteur van jongerenmagazine Daniël.
De synode vroeg aandacht voor de spanning die er kan zijn tussen de vorm en de inhoud bij de verspreiding van de Bijbelse boodschap. Ds. A. T. Huijser (Sliedrecht): „Aan de ene kant proberen we remmend op te treden als het gaat om moderne media. Aan de andere kant treden we als kerkelijke organisaties wel via deze kanalen naar buiten.”
Ouderling J. M. van Koeveringe (Elspeet) wees erop dat er dringend behoefte is aan „levende voorbeelden. Onze jongeren hebben identificatiefiguren nodig. Mensen die kunnen vertellen hoe God een mens bekeert.”
CGO
Na jaren van zoeken hoe het organisatorisch verder moest met de Cursus Godsdienst Onderwijs (CGO) is de CGO in „rustig” vaarwater terecht gekomen, zei ds. A. Schreuder (Beekbergen), voorzitter van het CGO-bestuur. De instelling heet sinds kort het Centrum voor Godsdienstonderwijs (CGO).
De hbo-opleiding van het CGO is ondergebracht bij Driestar educatief in Gouda. Daardoor is de financiering gegarandeerd via de hogeschool.
De cursus A, B en C staan erg onder druk, deelde ds. Schreuder mee. „Het op zaterdagmorgen naar het CGO gaan is uit. Dat gestructureerde past niet meer. Cursussen over één onderwerp, van drie, vier avonden, zijn echter snel volgeboekt.” (tekst gaat verder onder de foto)
Preekbeurten
De synode besprak een voorstel om het maken van afspraken voor preekbeurten te stroomlijnen. Vooral voor studenten is het soms lastig om drie preekbeurten op een zondag te kunnen vervullen, omdat er al veel afspraken met predikanten zijn gemaakt. In februari spreekt de synode er verder over.
Diaconale en Maatschappelijke zorg
De zorgvraag neemt op allerlei gebieden toe, signaleert het deputaatschap diaconale en maatschappelijke zorg van de Gereformeerde Gemeenten (GG). Dat benoemde voorzitter ds. C. van Ruitenburg (Tholen) woensdagochtend bij de bespreking van het rapport van het deputaatschap tijdens de generale synode van de GG.
De predikant wees onder meer op grote zorgen rond gameverslaving. Onderzoek wijst uit dat dit ook in de gereformeerde gezindte speelt. „We onderschatten vaak hoezeer deze, maar ook andere vormen van verslaving, in onze gezindte voorkomen.”
Ouderling P. van Vijven (Yerseke) onderstreepte dit: „De mate van verslaving verschilt, maar sommige jongeren gamen tot wel 23 uur per week. Laten we er oog voor hebben dat zulke verslavingen soms ook te maken hebben met onderliggende problemen, bijvoorbeeld in het gezin.”
De werkgroep jeugdhulp zoekt ernaar om ervoor te zorgen dat voor elke kerkelijke jongere die –al dan niet tijdelijk– niet meer thuis kan wonen, een reformatorische opvangmogelijkheid te realiseren. De synode onderstreepte het belang hiervan. Ds. B. J. van Boven (De Valk-Wekerom) wees op de verantwoordelijkheid van plaatselijke gemeenten hierin. „Laat daar eerst gekeken worden wat de mogelijkheden zijn, ook voor acute opvang.”
De afgevaardigden ontvingen de vanuit het deputaatschap nieuw uitgegeven brochure ”Bijbels licht op de kinderwens”. Daarin vindt een bezinning plaats op het omgaan met reproductieve medische technieken.
